'Εκθεση ιδεών ή τρικυμία στον ...εγκέφαλο

Φο­ρέ­στε ω­τα­σπί­δες (για να μη κου­φα­θεί­τε), κρά­νος (μπας και συγκρατήσουν τα μαλλιά σας για να μη κα­ρα­φλιά­σε­τε), γυα­λιά η­λί­ου (για να μη στρα­βωθεί­τε) και… δια­βά­στε το πα­ρα­κά­τω.

"…Κύ­ριο γνώ­ρι­σμα της ε­πο­χής μας α­πο­τε­λεί ο πα­ρα­λο­γι­σμός που χαρα­κτη­ρί­ζε­ται α­πό την υ­πε­ρα­νά­πτυ­ξη του τε­χνι­κού πα­ρά­γο­ντα του πο­λι­τι­σμού, που έρ­χε­ται σε α­ντί­θε­ση με την υ­πο­βάθ­μι­ση του πνευ­μα­τι­κού πα­ρά­γο­ντα... ...Κα­θώς ε­πί­σης και έ­να πλή­θος άλ­λων χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών που συν­θέ­τουν το σύγ­χρο­νο πο­λι­τι­στι­κό και κοι­νω­νι­κό πλαί­σιο... ...Η προ­σπά­θεια σφαι­ρι­κής καλ­λιέργειας της προ­σω­πι­κό­τη­τας, δια­κα­τέ­χε­ται α­πό έλ­λει­ψη κοι­νω­νι­κό­τη­τας και α­δυ­να­μί­ας έκ­φρα­σης συ­ναι­σθη­μά­των... ...Οι τα­χύ­τα­τες ε­ξε­λί­ξεις ο­δη­γούν σε σκλη­ρό α­ντα­γω­νι­σμό, ο ο­ποί­ος διο­γκώ­νει την κοι­νω­νι­κή αλ­λο­τρί­ω­ση... ...Η ε­πο­χή μας, η ε­πο­χή της αλ­μα­τώ­δους τε­χνο­λο­γι­κής ε­ξέ­λι­ξης, χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται α­πό πολλούς ως ε­πο­χή των με­γά­λων α­ντι­φά­σε­ων... ...Ο ε­θι­σμός σε ου­σί­ες, έ­χει ως α­πο­τέλε­σμα την κα­τά­λυ­ση των πνευ­μα­τι­κών χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών του α­τό­μου και ο­δη­γεί στην πα­θη­τι­κό­τη­τα και την ο­μα­λο­ποί­η­ση του α­τό­μου…".

Είμαι σίγουρος ότι χρειαστήκατε να το αναγνώσετε τουλάχιστον και δεύτερη φορά, γιατί με την πρώτη δε βγάλατε νόημα. 'Οντως, αν διαβαστεί ενιαία είναι μία ...ασυναρτησία. Τότε τί είναι και γιατί σας το παραθέτω. Να μην τα πολυλογώ, εί­ναι α­πο­σπά­σμα­τα α­πό εκ­θέ­σεις-δο­κί­μια μα­θη­τών, στην προ­σπά­θειά τους να “δι­δα­χθούν” την έκ­θε­ση, προ­ε­τοι­μα­ζό­με­νοι για τις Πα­νελ­λή­νιες ε­ξε­τά­σεις. Είναι δηλαδή, κάποιες χα­ρα­κτη­ρι­στι­κές και πο­μπώ­δεις εκ­φρά­σεις, μο­νό­το­να ε­πα­να­λαμ­βα­νό­με­νες. Η ι­κα­νό­τη­τα του μα­θη­τή έ­γκει­ται στο να τις συν­δέ­σει κα­τάλ­λη­λα με το ο­ποιο­δή­πο­τε κεί­με­νο-θέ­μα του δο­θεί.
Αυτού του είδους η εκπαίδευση, θυμίζει “κονσέρβες” στα ράφια υπερκαταστημάτων. Ανάλογα με το μάθημα, το θέμα, το ερώτημα, αγοράζεις και ανοίγεις την κατάλληλη κονσέρβα. Η συνταγή παραμένει ίδια. Ημερομηνία λήξης -σε σχέση με τις κοσέρβες τροφίμων- δεν υπάρχει. Είναι κάτι σαν τις παγκόσμιες σταθερές που μαθαίνουμε στη Φυσική. Ανάμεσα στους εκθεσιολόγυς επικρατεί η τάση για τυποποίηση και αποστήθιση. Δηλαδή, μαθαίνουμε κάποια συγκεκριμένα σχεδιαγράμματα και αυτά ακουλουθούμε, μαθαίνουμε κάποιους προλόγους-κλισέ και γράφουμε αυτόν που ταιριάζει στο θέμα μας, αποστηθίζουμε συγκεκριμένες εκφράσεις-κονσέρβες και τις ...σερβίρουμε καταλληλα.... Η μία και μοναδική άποψη-αλήθεια-κονσέρβα, ο μαθητής καλείται να επιλέξει την «κατάλληλη» και να τη σερβίρει «γαρνιρίζοντάς» επιμελώς. Δηλαδή, τρικυμία στον εγκέφαλο εν αιθρία!

Φυσικά, κατανοητό είναι να υπάρχουν και οι «οδηγίες», ένας κώδικας, μία τεχνική γραφής κειμένων, για μαθητές. Όπως για παράδειγμα, η σαφήνεια και η καθαρότητα στη διατύπωση των ιδεών, ο επιμελημένος σωστά διατυπωμένος λόγος, η σωστή διάρθρωση του περιεχομένου, η επαρκής τεκμηρίωση των ιδεών με επιχειρηματολογία, η ορθογραφημένη αποτύπωση νοημάτων, καθώς και η καλή αισθητική εικόνα του γραπτού. 'Αλλο οι τεχνικές και άλλο η τυποποίηση. Πριν μερικά χρόνια, σε Βαθμολογικό Κέντρο Πανελληνίων (ή Πανελλαδικών, έχω χαθεί) Εξετάσεων είχαν διορθωθεί -και αν θυμάμαι με άριστα- καμιά εικοσαριά ...πανομοιότυπα δοκίμια Εκθέσεων μαθητών συγκεκριμένου Νομού. Η απόλυτη ... επιτυχία του συγκεκριμένου εκθεσιολόγου!

Υ.Γ. Έκθεση Ιδεών ή παράθεση τυποποιημένων εκφράσεων, κατάλληλα …τοποθετημένων και επενδυμένων;

Ενδιαφέροντα βρήκα το κείμενο των Δ. ΦΥΣΣΑ καθώς και τις οδηγίες του Αλέξανδρου Γ. Αλεξανδρίδη.