Φροντιστήρια-Σχολεία: ΜΥΘΟΙ και ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

Είμαι σιγουρος ότι θα έχετε δει τη σειρά Myth Βlasters στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ. Δύο ωραίοι τύποι με την παρέα τους προσπαθούν μέσα από πειράματα να επιβεβαιώσουν ή να καταρρίψουν μύθους, τους πιο απλούς και γνωστούς μέχρι και τους πιο απίθανους και σύνθετους. Αυτό λέω να κάνω κι εγώ, όχι πειραματικά αλλά με την ηλεκτρονική μου πέννα.

Το θέμα μας σήμερα αφορά στο Σχολείο (Δημόσιο και Ιδιωτικό) και το Φροντιστήριο Μ.Ε. και τους μύθους που υπάρχουν γύρω από τις δύο αυτές πραγματικότητας.

1. Το φροντιστήριο είναι μία μόδα και όχι μία ανάγκη –από τις πολλές που δημιουργούμε οι Έλληνες. Πραγματικότητα. Αδιάψευστη απόδειξη τούτου είναι η καθολική φοίτηση των υποψηφίων για τα ΑΕΙ –ΤΕΙ της χώρας σε κάποιο φροντιστήριο. Εκεί γράφονται και οι πλέον αδύνατοι μαθητές οι οποίοι δεν προσδοκούν κάτι σ’ αυτό, είτε διότι οι γονείς-κηδεμόνες πρέπει να εκπληρώσουν κι αυτή τους την υποχρέωση-καθήκον προς τα παιδιά. Είναι κολλητική ασθένεια που καλύπτει ενοχές γονέων διότι δεν ασχολούνται με τα παιδιά τους. Τα φροντιστήρια φαίνεται να είναι εν μέρει αποτέλεσμα μιας μαζικής υστερίας. Ας αποφασίσουν, μια σχολική χρονιά, ΟΛΟΙ οι μαθητές να εγκαταλείψουν τα φροντιστήρια. Αυτό θα έχει σαν συνέπεια την μη εισαγωγή τους στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, ή θα εισαχθούν αυτοί που έχουν την ικανότητα προς τούτο;


2. Τα φροντιστήρια δημιουργήθηκαν για να καλύψουν τα κενά που αφήνουν πίσω τους τα σχολεία. Μύθος. Δημιουργήθηκαν επειδή υπάρχουν οι εξετάσεις, και μόνο γι αυτό. Η επιθυμία των μαθητών για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα σε σχολές υψηλής ζήτησης που οδηγούν σε επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση (;), γεννά την ανάγκη πρόσθετων εφοδίων, σε σχέση με τους υπόλοιπους. Το φροντιστήριο είναι λειτουργικά προσαρμοσμένο στο εξετασιοκεντρικό σύστημα. Ας καταργηθούν οι εξετάσεις και τότε θα φανεί η …αναγκαιότητά τους.


3. Τα φροντιστήρια παρέχουν πρωτογενή γνώση. Μύθος. Αυτή παρέχεται –έστω και ελλιπώς- στο σχολείο. Το φροντιστήριο λειτουργεί –ή θα ‘πρεπε- επικουρικά καλύπτοντας τις ανάγκες αυτές, δρα ενισχυτικά και σε καμιά περίπτωση δεν υποκαθιστά το σχολείο. Λειτουργεί υποβοηθητικά για τις ανάγκες των εξετάσεων και μόνο.


4. Στα φροντιστήρια παρέχεται η δυνατότητα της δημιουργίας επιπέδων ενώ στα σχολεία …όλοι χωράν σ’ ένα τσουβάλι. Πραγματικότητα. Αλλά σ’ αυτό την ευθύνη δεν την έχει το σχολείο αλλά την τροχοπέδη την βάζουν οι γονείς-κηδεμόνες των μαθητών…
   Στα φροντιστήρια παρέχεται η δυνατότητα της δημιουργίας ολιγομελών τμημάτων. Πραγματικότητα. Την οποία δεν μπορεί ανταγωνιστεί το σχολείο. Οι λόγοι –κατά τους αρμοδίους- είναι οικονομικοί.


5. Η επιστημονική επάρκεια των φροντιστών δεν αμφισβητήθηκε ποτέ και από κανένα και η συμβολή τους στην βελτίωση του επιπέδου των μαθητών, αποτελεί πεποίθηση όλων. Μύθος. Όπως και στην κοινωνία υπάρχουν οι καλοί, οι καλύτεροι, οι μέτριοι και οι κακοί, αυτό συμβαίνει και σε όλες τις άλλες «μικρές κοινωνίες» που δημιουργούνται. Δηλαδή οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα κρατικά αλλά και στα ιδιωτικά σχολεία είναι ανεπαρκείς επιστημονικά και (ή) αδιάφοροι; Ακόμα κι αν μαζευτούν σε κάποιο σχολείο οι καλύτεροι καθηγητές ανάμεσα από τους …καλυτερότερους, αυτό θα οδηγήσει τους μαθητές στο να μην εγγραφούν σε φροντιστήρια;


6. Τα φροντιστήρια είναι και λειτουργούν ως παραπαιδεία. Μύθος. Είναι αυτονόητο ότι παραπαιδεία είναι η παρανόμως παρεχόμενη παιδεία και σε αυτήν, σε καμία περίπτωση δεν συμπεριλαμβάνονται τα νόμιμα φροντιστήρια, τα οποία λειτουργούν υπό τον έλεγχο τεσσάρων υπουργείων (Παιδείας, Απασχόλησης, Ανάπτυξης, Οικονομίας). Παραπαιδεία, παρέχουν οι διορισμένοι στο δημόσιο καθηγητές που παραδίδουν μαθήματα επ’ αμοιβή και οι αδιόριστοι χωρίς τα απαραίτητα φορολογικά στοιχεία…


7. Στα φροντιστήρια λύνονται οι απορίες των μαθητών… Μύθος. Τα φροντιστήρια ακολουθούν το …δικό τους πρόγραμμα, μέσα από δικά τους βιβλία με περιεχόμενο ύλης πολλαπλάσιο εκείνο του σχολικού εγχειριδίου, με αποτέλεσμα οι μαθητές να διδάσκονται πολλά, περιττά και αρκετές φορές εξεζητημένα. Πού χρόνος για επίλυση αποριών;


8. Τα φροντιστήρια βρίσκονται στο πλευρό του μαθητή καθόλη την διάρκεια της προετοιμασίας του, παρέχοντας του συμβουλές και στήριξη και σε ζητήματα μη εκπαιδευτικά, όπως η συμπλήρωση του μηχανογραφικού. Δηλαδή εκπαιδευτικός και κοινωνικός ρόλος των φροντιστηρίων. Μύθος. Όλα αυτά λειτουργούν μέσα από το μάρκετινγκ, χάριν της διαφήμισης, για να «σέρνουν» γονείς και μαθητές από τη μύτη, αμοιβόμενα φυσικά για τις παρεχόμενες υπηρεσίας.


9. Στα σχολεία οι μαθητές –και ιδιαίτερα της Γ’ τάξης του λυκείου- έρχονται για να χαλαρώσουν από την πίεση λόγω των εξετάσεων. Πραγματικότητα. Στα φροντιστήρια η πίεση που τους ασκείται είναι δυσβάστακτη. Τους παρέχουν έναν τεράστιο όγκο σημειώσεων και επιπλέον ώρες διαγωνισμάτων –τα ΣΚ- με αποτέλεσμα ο ίδιος ο μαθητής να μη βρίσκει χρόνο να οργανώσει τον χρόνο του, να κατανοήσει τη διδαχθείσα ύλη, να πειραματιστεί. Το 24ωρο ενός μαθητή δεν αρκεί…


10. Στα σχολεία οι μαθητές έρχονται για το φόβο των…απουσιών. Πραγματικότητα. Αυτή δε η αντίληψη ενισχίεται και από το υπουργείο. Αρκεί να δει κανείς την κατάσταση των σχολείων μετά το Πάσχα. (164 οι απουσίες από τις οποίες οι 50 μπορεί να είναι αδικαιολόγητες, οι επόμενες 50 δικαιολογημένες από γονείς κηδεμόνες ή γιατρούς, και οι 50 –επιπλέον των 114- δικαιολογημένες μόνον από γιατρό).


11. Στα φροντιστήρια υπάρχει ένα κλίμα χαλάρωσης όχι αυστηρότητας και μεγαλύτερης οικειότητας εκ μέρους των καθηγητών προς τους μαθητές και αντίστροφα. Πραγματικότητα. Στο σχολείο υπάρχουν κανόνες και κανονισμοί οι οποίους πρέπει να γίνονται σεβαστοί (πχ. Χρήση κινητών, κάπνισμα). Στο σχολείο θα αξιολογηθούν, θα κριθούν και θα βαθμολογηθούν. Αυτό έχει σαν συνέπεια να υπάρχει μια αντιμετώπιση από τους μαθητές προς αυτό, ελεγχόμενου και ελεγκτή, καταπιεσμένου και αδικούμενου.


12. Το φροντιστήριο είναι επιχείρηση και άρα πρωτίστως αποσκοπεί στο κέρδος. Πραγματικότητα. Δεν είναι …φιλανθρωπικό ίδρυμα, δεν είναι ΜΚΟ, δεν υπάρχει κρατική χρηματοδότηση ή επιχορηγήσεις. Λειτουργεί με τους κανόνες της αγοράς. Και η ύπαρξή του οδηγεί στην οικονομική αιμορραγία των οικογενειών που «αναγκάζονται» να προσφύγουν στην φροντιστηριακή εκπαίδευση των παιδιών τους.


13. Το φροντιστήριο έχει –για τους εργαζόμενους σ’ αυτό- ένα ρόλο ευκαιριακό. Πραγματικότητα. Ο πρωταρχικός τους στόχος είναι ευκαιριακή απασχόληση μέχρι την ώρα του …διορισμού. Και μόλις έρχεται η ώρα του διορισμού, φυσικά το εγκαταλείπουν.


14. Αν είχαμε καλύτερα σχολεία δεν θα χρειάζονταν τα φροντιστήρια. Μύθος. Αλλά ακόμα κι αν ήταν έτσι, γύρω από το φροντιστηριακό χώρο, αναπτύσσεται, τροφοδοτείται και δραστηριοποιείται ένα πλήθος …συναφών επαγγελμάτων, (βιβλιοπωλεία, εκδοτικοί οίκοι, διαφημιστικά γραφεία, τυπογραφεία, περιοδικά,..). Ταυτόχρονα εξασφαλίζει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Άρα υπάρχει κόστος και …πολιτικό.


15. Η κατάργηση οποιουδήποτε φραγμού στην πρόσβαση προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση καταργεί τα φροντιστήρια; Μύθος. Ο συνωστισμός στις σχολές υψηλής ζήτησης θα ωθεί στον ανταγωνισμό και ο ανταγωνισμός αυτός θα οδηγήσει και πάλιν στα φροντιστήρια. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει να συνδεθεί μόνο με την γενικότερη παιδεία και μόρφωση του ανθρώπου (όπως συμβαίνει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη). Τα σχολεία πρέπει να είναι ολοήμερα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση διδάσκονται μαθήματα γενικότερου ενδιαφέροντος όπως θέατρο, μουσική, περιβαλλοντική εκπαίδευση, οικιακή οικονομία, μαγειρική, κολύμβηση κ.τ.λ. σε μεγάλη μάλιστα έκταση.
    Θα μπορούσα να αποδεχτώ ή να καταρρίψω κι άλλους μύθους ή πραγματικότητες και να τα αθροίσω για να βγάλω τελικό συμπέρασμα: οι μύθοι υπερισχύουν της πραγματικότητας ή αντίστροφα. Αλλ' αυτό θα ήταν λάθος γιατί, μια αντίστροφή διατύπωση των …αποριών θα οδηγούσε το άθροισμα σε διαφορετικό αποτέλεσμα. Γι αυτό και δε θα σας ….οδηγήσω σε κάποια συμπεράσματα. Ο καθένας ας βγάλει τα δικά του, συμφωνώντας ή διαφωνώντας μαζί μου.