Πείτε μου, τι να παίξω στα παιδιά;

Ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε τραγουδήσει κάποτε το…

«Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά.
Μα ούτε και στους μεγάλους.
Είμαι μεγάλος με τιράντες και γυαλιά
και όλο φοβάμαι το αύριο.
Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά.
Έτσι κι’ αλλιώς τα ξέρουν όλα
και μας κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά,
όταν σχολνούν στις δύο η ώρα.
Ζούμε μέσα σ ένα όνειρο που τρίζει.
Σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας.
Μα ο χρόνος ο αληθινός
σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος.
Μα ο χρόνος ο αληθινός
είναι ο γιός μας ο μεγάλος κι’ ο μικρός.»

Το ηλικιακό δυναμικό του Συλλόγου Διδασκόντων στο σχολείο μου είναι μεταξύ 45 και 60. Ευτυχώς γιατί εδώ και δύο χρόνια έγινε μια μεγάλη …ανανέωση –μπορείτε να το φανταστείτε; Ευτυχώς που υπάρχουν και ελάχιστοι νέοι, κυρίως καθηγητές Πληροφορικής, Σχεδίου αλλά και οι πολύτεκνοί οι οποίοι διορίστηκαν στο Δημόσιο κάνοντας χρήση του σχετικού νόμου. Οι περισσότεροι νέοι διορίστηκαν με διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Αλλά αυτοί βρίσκονται κυρίως σε σχολεία επαρχιακά. Γιατί τα σχολεία της πόλης, τα κεντρικά, έχουν …καταληφθεί από τις μεσαίες και μεγάλες ηλικίες. Αυτές που με το ένα πόδι είναι στην εκπαίδευση και με το άλλο… Όλοι οι παλιοί, διοριστήκαμε μέσω της περιβόητης επετηρίδας. Γυναίκες με βαμμένα μαλλιά, αναπόφευκτο λόγω ηλικίας. Άντρες με λίγα γκρίζα ή καθόλου μαλλιά. Με γυαλλάκια πρεσβυωπίας, με προβλήματα μέσης, αυχένα, κήλες… τα γνωστά προβλήματα της μέσης και άνω ηλικίας. Εκπαιδευτικό προσωπικό που μας χωρίζουν από τους μαθητές μας τρεις και τέσσερεις δεκαετίες, ενώ τέσσερεις και πέντε δεκαετίες από τότε που τελειώσαμε τις σπουδές μας στα πανεπιστήμια.

Όταν τοποθετήθηκα στο λύκειο αυτό στο οποίο υπηρετώ σήμερα, κάθε λήξη του σχολικού έτους ευχόμασταν καλή επιτυχία στα παιδιά των συναδέλφων μας που θα διαγωνίζονταν στις πανελλαδικές εξετάσεις. Σήμερα ευχόμαστε για τους αρραβώνες τους, τους γάμους τους και συλλυπούμαστε για τους αποδημούντες γονείς τους. Και τώρα, μεσήλικες πια, καλούμαστε να βρούμε κώδικες επικοινωνίας με τους 12χρονους έως 17χρονους μαθητές μας. Υπό διαφορετικές συνθήκες ξεκινούσα στα 30 μου, ενώ άλλοι τυχερότεροι στα 25 τους. Νέος, γεμάτος ζωή, ενέργεια και πάθος, έτοιμος να προσφέρω στα παιδιά τις γνώσεις που αποκόμισα από τις σπουδές μου, να διδάξω το αντικείμενο μου. Φυσικά και οι τεχνολογικές συνθήκες ήσαν τελείως διαφορετικές. Πηγή γνώσης και πληροφόρησης ήταν μόνο ο δάσκαλος. Αλλά αυτό είναι άλλου …παπά ευαγγέλιο.
Σήμερα, οι περισσότεροι από εμάς, νοιώθουμε κουρασμένοι, ταλαιπωρημένοι, απαισιόδοξοι. Η υπομονή μας εξαντλείται γρήγορα, οι αντοχές μας μειώνονται, δεχόμαστε την επίθεση του ξανθού εκείνου γερμανού –αν θυμάμαι καλά από Alzhe… αρχίζει το όνομά του- και ξεχνάμε αυτά που χτες είπαμε. Οι μόνες κυρίαρχες συζητήσεις στα διαλείμματα μας είναι το συνταξιοδοτικό και οι προϋποθέσεις, ο μισθός και το ύψος του εφάπαξ, τα μικρά «καθαρματάκια» που μας κάνουν καθημερινά το βίο αβίωτο στις σχολικές αίθουσες. Χρόνο με το χρόνο οι αντοχές μειώνονται. Ζητάμε να κάνουμε την εφημερία μας στο όροφο γιατί δεν μπορούμε να ανέβουμε ή να κατέβουμε ορόφους, απαλλαγή από εξωδιδακτικά καθήκοντα, αρνούμαστε τη συνοδεία των μαθητών σε εκδρομές. Αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Με τα διδακτικά μας καθήκοντα τι γίνεται; Δύσκολα αποδεχόμαστε το καθετί «καινούριο» στην εκπαίδευση. Αντιδρούμε σε κάθε νεωτερισμό. Όχι γιατί είσαστε οπισθοδρομικοί αλλά γιατί «φοβούμαστε» το νέο. Εξάλλου ποιος έχει όρεξη να μάθει κάτι «νέο» αφού σε λίγα χρόνια αφυπηρετούμε; Πριν λίγα χρόνια, ένα από τα αιτήματα των καταλήψεων στα σχολεία ήταν και η ηλικιακή ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Αλλά το κυριότερο είναι η επαφή με τα παιδιά. Φυσικά, γνώρισα πολλούς «ηλικιωμένους» που είχαν την επαφή αυτή, που ενέπνεαν. Όπως επίσης και πολλούς νέους με απαρχαιωμένα μυαλά. Άρα το πρόβλημα δεν η ηλικία, θα σκεφτείτε. Ένα από τα προβλήματα είναι και το ηλικιακό. Όπως τα προσωπικά και οικογενειακά προβλήματα τα οποία μας κυριαρχούν. Και άλλα, πολλά ίσως.

Εδώ και ένα μήνα, είμαι σε μια τάξη, καθισμένος στην έδρα ή όρθιος στον πίνακα και διδάσκω –ή προσπαθώ προς τούτο- τα παιδιά μας, τα παιδιά σας. Πείτε μου σας παρακαλώ, …τι να παίξω στα παιδιά… Με εμπιστεύεστε;