Σάββατο 19 Απριλίου 2008

Πιέζομαι, έχω άγχος, βαριέμαι, θυμώνω.. Αμ' εγώ να δείτε

Με αφορμή αυτή την έρευνα, με όσα Διάβασα, Είδα, Άκουσα, Προβληματίστηκα σκέφτηκα και Αναρτήσα την παρούσα, Σολιάζοντας τα συμπεράσματά της.
1) Μαθητές από το δημοτικό έως το λύκειο, συμμετείχαν στην πρώτη φάση μεγάλης πανελλαδικής έρευνας του Π.Ι. σχετικά με το σχολείο. Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας είναι …απογοητευτικά. Το ελληνικό σχολείο έχασε το στοίχημα να γοητεύσει τους μαθητές, να τους κερδίσει, να τους κάνει να αγαπήσουν τη γνώση, να τους ωθήσει να αναπτύξουν κριτική σκέψη. Πιέζομαι, έχω άγχος, βαριέμαι, θυμώνω δηλώνουν. Δυσαρεστημένοι από το σχολείο και τους καθηγητές τους.
Σχόλιο: Γιατί να γοητεύσει αλήθεια; Τι γοητεία έχει το σχολείο; Τα ακατάλληλα κτίρια και υποδομές; Οι κρύες αίθουσες; Τα άχαρα χρώματα; Ο συνωστισμός στις αυλές; Οι «παιδαγωγικά» …στάσιμοι δάσκαλοι; Η «καθυστερημένη» εκπαιδευτική του διαδικασία; Οι εμπνευσμένες από τους ιθύνοντες «πρωτοβουλίες»; Τα ξεπερασμένα βιβλία και μεθοδολογίες; Δίκιο δίνω στα παιδιά!
Από απόψεως κτιριακών εγκαταστάσεων, οι φυλακές είναι στη χειρότερη θέση, ακολουθούν αρκετά δημόσια κτίρια μεταξύ των οποίων τα σχολεία. Αλήθεια, πώς ανεχόμαστε οι γονείς να στέλλουμε τα παιδιά μας σε τέτοιους άθλιους χώρους, να ζουν εκεί 6 ώρες την ημέρα, να κρυώνουν το χειμώνα και να ζεσταίνονται το καλοκαίρι και δεν αντιδρούμε; Εμείς αλήθεια, θα μπορούσαμε να ζήσουμε και να εργαστούμε σε τέτοιους χώρους; Έχουν γίνει και δημοσιευτεί έρευνες που αφορούν την επίδραση τους εργασιακού περιβάλλοντος στην απόδοση των εργαζομένων σ’ αυτούς. Μήπως αυτές οι έρευνες δεν αφορούν τα δημόσια σχολεία;

2) «Κουράζομαι, πλήττω, πιέζομαι, έχω άγχος, βαριέμαι, θυμώνω». Αυτά τα καθόλου κολακευτικά για το εκπαιδευτικό μας σύστημα δηλώνουν ότι αισθάνονται οι περισσότεροι μαθητές από το δημοτικό έως το λύκειο, οι οποίοι συμμετείχαν στην πρώτη φάση της μεγάλης πανελλαδικής έρευνας του Π.Ι. Οι απαντήσεις των μαθητών οδηγούν σε απογοητευτικά συμπεράσματα για την εικόνα του σημερινού ελληνικού σχολείου, και καταδεικνύουν την ανάγκη αλλαγών από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Οι επτά στους δέκα (68%) δήλωσαν ότι νιώθουν στο σχολείο κούραση και μόλις ο ένας στους τρεις (37%) χαρά.
Σχόλιο: Φυσικό μου φαίνεται. Από το πρωί τα παιδιά …τρέχουν. Τρέχουν και δεν …φτάνουν. Σχολείο, φροντιστήριο προετοιμασίας για τα μαθήματα, φροντιστήριο ξένων γλωσσών, γυμναστήριο, ωδείο και κάθε άλλης φύσεως δραστηριότητες. Οι ανάγκες οι δικές τους, οι …ανάγκες των γονιών τους, η μίμηση και όλα μαζί. Σε κάποιες δραστηριότητες τα δίνουν όλα, σε άλλες …ότι μπορούν και σίγουρα σε κάποιες …τίποτε. Τάχουν παίξει, κατά το κοινώς. Πότε παίζουν, πότε ξεκουράζονται, πότε ερωτεύονται; Αυτά είναι …δευτερεύοντα· για μας. Τα πρώτα είναι τα πρωτεύοντα· πάντα για μας. Και να σκεφτεί κανείς πως σχολείο σημαίνει …σχόλη, δηλαδή χαρά!
3) «Πρέπει να γίνει μία ευρεία συζήτηση για την υποχρεωτική εκπαίδευση. Είναι η βάση όλων, ο θεμέλιος λίθος των μεταρρυθμίσεων», τονίζει ο πρόεδρος του Π.Ι. Τα προβλήματα του σχολείου αρχίζουν από το δημοτικό και κορυφώνονται στο λύκειο, εκεί όπου πλέον η εκπαιδευτική διαδικασία ακυρώνεται στην πράξη, αφού οι μαθητές δεν ενδιαφέρονται να μάθουν, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Αντίθετα, έχουν αποκλειστικό στόχο να πάρουν τις γνώσεις εκείνες που τους είναι απαραίτητες για να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο. «Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον εκπαιδευτικό ρόλο του λυκείου», λέει και προσθέτει ότι η προσπάθεια πρέπει να στηριχθεί σε τέσσερις βασικούς άξονες:
- Προγραμματισμένη και συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
- Σταθερή ανανέωση του περιεχομένου σπουδών.
- Συνεχής αξιολόγηση των σχολικών βιβλίων.
- Και βέβαια, μόνιμη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
Σχόλιο: Ωραία τα επισημαίνει το Π.Ι. και ποιος τους εμποδίζει να τα υλοποιήσουν; Μήπως οι μαθητές. Μήπως οι γονείς-κηδεμόνες των μαθητών; ‘Η μήπως οι δάσκαλοί τους. Να μας το πει. Ποιος φταίει κ. Πρόεδρε; Κι αν φταίει ο Υπουργός, τότε ποιος είναι ο ρόλος σου; Τότε παραιτήσου και κατάγγειλε το Υπουργείο ότι δεν υλοποιεί τις προτάσεις του αρμόδιου φορέα. Να ξέρουμε κι εμείς επιτέλους τι γίνεται. Όλα τα ερωτήματα που θέτεις, πρώτοι οι μαθητές τα έθεσαν. Δεν αρκούν οι αφορισμοί. Φτάσαμε στον πάτο.

4) Στην ερώτηση προς τους μαθητές «γιατί είναι απαραίτητο το φροντιστήριο» οι απαντήσεις τους προκύπτουν τα ακόλουθα:
- Οι οκτώ στους δέκα μαθητές λυκείου θεωρούν ότι οι καθηγητές τους δεν είναι επαρκείς για να τους βοηθήσουν ώστε να περάσουν στο πανεπιστήμιο - ένας στόχος «ζωής». Γι' αυτό και θεωρούν απαραίτητο να παρακολουθήσουν φροντιστήριο. Αντίστοιχες είναι και οι απαντήσεις των μαθητών γυμνασίου, αλλά και των γονέων.
- Επίσης οι μαθητές λυκείου προβάλλουν ως λόγους για να παρακολουθήσουν φροντιστήριο την μεγάλη εξεταστέα ύλη και την ανεπάρκεια του διδακτικού χρόνου.
- Δύο στους τρεις μαθητές λυκείου (66%) δήλωσαν ότι το σχολείο ανταποκρίνεται λίγο ή καθόλου στις προσδοκίες τους.
- Οι μαθητές λυκείου και οι γονείς τους αποδίδουν τα προβλήματα πρωτίστως στη δομή και τον χαρακτήρα του συστήματος και, κατά δεύτερο λόγο, στους εκπαιδευτικούς.
- Οι μαθητές (από το δημοτικό έως και το λύκειο) θεωρούν ότι το σχολείο δεν είναι ελκυστικό, μάλιστα όσο μεγαλώνουν τόσο περισσότερο δηλώνουν ότι δεν τους αρέσει ο τρόπος διδασκαλίας και ευρύτερα το σχολείο.
- Τέλος, οι μαθητές ως προς τις υπάρχουσες υποδομές περισσότερο αξιοποιούν τα εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών και τις αθλητικές εγκαταστάσεις παρά τις βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια Φυσικής.
Σχόλιο: Δίκαιες και άδικες συνάμα οι απαντήσεις. Δεν είναι επαρκείς, λένε, οι καθηγητές του σχολείου. Μα πώς γίνεται: αυτοί οι ίδιοι καθηγητές, προτού διοριστούν στα σχολεία, στην πλειονότητά τους εργαζόντουσαν σε φροντιστήρια ή δίδασκαν σε ιδιαίτερα και άρα ήταν επαρκείς. Τώρα τα ξέχασαν; Αλλά και τώρα που διορίστηκαν συνεχίζουν, στην πλειονότητά τους, να διδάσκουν –παράνομα- σε ιδιαίτερα μαθήματα. Ανεπαρκείς στο σχολείο και επαρκείς στο ιδιαίτερο; Δεν κολλάει. Δε θα διαφωνήσω πως υπάρχουν το όντι και κάποιοι ανεπαρκείς. Τόσοι όσοι οι ανεπαρκείς γιατροί, οι ανεπαρκείς δικηγόροι, οι ανεπαρκείς μηχανικοί, οι ανεπαρκείς τεχνίτες και γενικά οι ανεπαρκείς στα όπου γης επαγγέλματα. Ναι αλλά για χάριν αυτών των ανεπαρκών δε μπορεί να χρεώνεται ένας ολόκληρος κλάδος. Νομίζω;
Πράγματι η μεγάλη διδακτική ύλη και η ανεπάρκεια διδακτικού χρόνου είναι μια από τις τεράστιες πληγές του συστήματός μας. Όλοι οι κλάδοι, όλες οι ειδικότητες καθηγητών έχουν τονίσει και τονίζουν με κάθε ευκαιρία την ανάγκη μείωσης της ύλης. Αυτές τις μέρες διαβάζουμε για την μη ολοκλήρωση της ύλης στην ιστορία. Αρκετοί Σύμβουλοι το κατανοούν και το δηλώνουν. Το Π.Ι. και το αρμόδιο Υπουργείο μήπως είναι κουφό;
Ο τρόπος διδασκαλίας στο λύκειο δεν μπορεί να αλλάξει αν δεν αλλάξει η δομή του, αν δεν παρθεί απόφαση σχετικά με τις πανελλαδικές εξετάσεις. Η διδασκαλία εκεί είναι χρησιμοθηρική. Διδάσκεται ότι είναι χρήσιμο για τις εξετάσεις της Γ’ λυκείου. Ποιος θα τολμήσει να κάνει κάτι ..διαφορετικό –με εξαίρεση ίσως στην Α΄ τάξη- και δε θα κινδυνέψει να χαρακτηριστεί –από τους μαθητές και τους γονείς- ως ανεπαρκής, ή εκτός πραγματικότητας. όσοι τόχουμε δοκιμάσει είδαμε τις …αντιδράσεις των μαθητών μας. Αρνητικές ως επί το πλείστον.
Έχουν δίκιο ως αναφορά στη χρήση των εργαστηρίων. Λίγοι κάνουμε χρήση των εργαστηρίων Φυσικών Επιστημών, με κύριο επιχείρημα την …μεγάλη εξεταστέα ύλη. Όπου δοκιμάσαμε την εργαστηριακή άσκηση, τα αποτελέσματα είναι θετικά. Μείωση ύλης λοιπόν με αντίστοιχη αύξηση των εργαστηριακών ασκήσεων.
5) Συμφωνούν ότι η αξιολόγηση βοηθά στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, αλλά πολύ περισσότερο σε αυτό συμβάλλει η αύξηση των μισθών! Αυτά πιστεύουν, μεταξύ άλλων, οι εκπαιδευτικοί. Ενδεικτικά, το 95% των σχολικών συμβούλων (οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την αρμοδιότητα της αξιολόγησης) πιστεύει ότι η αξιολόγηση εξυπηρετεί τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Σχόλιο: Εδώ, όντως υπάρχει πρόβλημα. Δε ξέρω ειλικρινά τι θέλει ο κλάδος. Αλλά πιστεύω πως και αυτοί που θέλουμε την αξιολόγηση, τη …φοβόμαστε! Όχι αυτήν καθεαυτή την αξιολόγηση, αλλά τον τρόπο με τον οποίον θα γίνει. Δεν εμπιστευόμαστε τους κάθε λογής …προϊσταμένους που θα αναλάβουν το έργο της αξιολόγησης. Γιατί έχουμε δει τα έργα τους στην πράξη. Αναξιοπιστία, αναξιοκρατία, ρουσφετολογία, κομματικοκρατία τους καθιστούν αναξιόπιστους. Ακόμα και μοντέλα που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες αν εφαρμοστούν εδώ, θα ξεφτίσουν, θα ξεχειλώσουν. Και μα την αλήθεια, αν αξιολόγηση εννοούν αυτό που γίνεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπου ο προϊστάμενος συμπληρώνει Φύλλα Ποιότητας για τους υφισταμένους, ε ας γίνει και σε μας τους καθηγητές. Όσο …κοστίζει εκεί, άλλο τόσο θα κοστίσει κι εδώ. Αυτό λοιπόν εννοούν, λέγοντας αξιολόγηση; Γιατί δε θυμάμαι ποτέ μου να διάβασα ή να άκουσα κάποια είδηση που να αφορά στην …έκπτωση υπαλλήλου από το αξίωμά του λόγω ενός κακού Φύλλου Ποιότητας. Ούτε καν στο στράτευμα, όπου η …πειθαρχία είναι δεδομένη.
Συμπέρασμα: Κι άλλα πολλά θα μπορούσε να γράψει κανείς για το θέμα αυτό, και με αφορμή την έρευνα του Π.Ι. Και πολλά για να συμφωνήσει και να αντικρούσει. Σίγουρα το θέμα δεν κλείνει έτσι, απλά με μία καταγραφή. Απλώς διερωτώμαι, πότε επιτέλους οι ιθύνοντες θα το κατανοήσουν και θα αλλάξουν την εικόνα του, τις δομές του, τη φιλοσοφία του σχολείου και του εκπ/κού συστήματος. Φτάνουν πια οι …μεταρρυθμίσεις, οι …διάλογοι, οι …διαβουλεύσεις. Το θέμα δεν είναι προσωπικό –ενός Υπουργού, ούτε παραταξιακό –μιας κυβέρνησης, παρά ..εθνικό, διακομματικό.
Υ.Γ. Θάθελα να δω και μια αντίστοιχη έρευνα σε άλλες χώρες, γιατί αν διαβαστεί μεμονωμένα, οι εντυπώσεις που δημιουργούνται για το ελληνικό σχολείο είναι αλγεινές.
Πληροφορίες για τη σχετική έρευνα θα βρείτε ΕΔΩ, ΕΚΕΙ, ΑΛΛΟΥ, ΠΑΡΑΚΕΙ, ΠΑΡΑΔΩΘΕ!

«Πόλεμος» ...στις εξετάσεις γλωσσομάθειας των αγγλικών

Διάβασα, Είδα, 'Ακουσα, Απόρησα και 'Εγραψα: στο ΒΗΜΑ


ΕΝΑΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ «πόλεμος» μεταξύ βρετανικών πανεπιστημίων αλλά και επιχειρήσεων εξουσιοδοτημένων στη Βρετανία να διενεργούν εξετάσεις γλωσσομάθειας, διεξάγεται τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας με έπαθλο την πίτα των εξετάστρων, που κυμαίνονται από 13,5 έως πάνω από 20 εκατ. ευρώ το έτος. Χθες, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Φροντιστηρίων Ξένων Γλωσσών, ο οποίος εκπροσωπεί το δημόσιο αγγλικό Πανεπιστήμιο του Σέντραλ Λανκασάιρ, κατήγγειλε σε συνέντευξη Τύπου το ΑΣΕΠ, ότι επί μήνες καθυστερεί να αναγνωρίσει τα διπλώματα γνώσης της Αγγλικής γλώσσας που παρέχει στην Ελλάδα το πανεπιστήμιο αυτό, με αποτέλεσμα να βρίσκονται στον «αέρα» περίπου 29.000 μαθητές που απέκτησαν το δίπλωμά του....και ακόμα δεν ξέρουν αν το δίπλωμα τους θα αναγνωρίζεται επισήμως. Όπως ανέφερε η γραμματέας του Συνδέσμου, παρ΄ ότι το πανεπιστήμιο έχει όλες τις απαραίτητες από τον νόμο διαπιστεύσεις και πιστοποιητικά και παρ΄ ότι αναγνωριζόταν μέχρι το 2005, το ΑΣΕΠ που ανέλαβε να επανεξετάσει όλες τις αναγνωρίσεις, έπειτα από την περσινή αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις εξετάσεις αυτές, κωλυσιεργεί την αναγνώρισή του, ενώ αντίθετα έχει αναγνωρίσει άλλον φορέα που δεν είχε αυτές τις διαπιστεύσεις. Το μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας για τις εξετάσεις Αγγλικών εξακολουθούν να κρατούν οι εξετάσεις των Πανεπιστημίων Κέμπριτζ και Μίσιγκαν, που είναι και τα αρχαιότερα στη χώρα, με τους περισσότερους υποψήφιους να προτιμούν το δεύτερο. Το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας, το οποίο δεν παρέχει ακόμα τίτλους επιπέδου προφίσιενσι (σχεδιάζεται από το επόμενο έτος) αλλά έχει χαμηλότερα εξέταστρα, προτιμούν κάθε χρόνο σχεδόν 30.000 υποψήφιοι για όλες τις γλώσσες. Στα υπόλοιπα από τα νέα πιστοποιητικά, οι εξετάσεις των οποίων θεωρούνται ηπιότερες, προσφεύγουν κάθε χρόνο πάνω από 30.000 υποψήφιοι, οι οποίοι επιθυμούν κυρίως ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας που να αναγνωρίζεται από το ΑΣΕΠ και άλλες υπηρεσίες.

Δηλαδή πέρασαν τόοοοοσα χρόνια κι εμείς δεν αξιωθήκαμε να εκδίδουμε ένα ΕΛΛΗΝΙΚΟ πιστοποιητικό γλωσσομάθειας και ξοδεύαμε τις …γλυκές μας δραχμούλες, τότε -τα ...γλυκά μας ευρουδάκια, σήμερα- για φροντιστήρια και εξετάσεις και δώστου εξετάσεις και πτυχία lower και proficiency και michigan και advance και αργότερα gmat και δε ξέρω κι εγώ ποια άλλα. Είναι αυτό που λένε πως …μας πήραν πρέφα οι …και πάρτους για ...πτυχία. Κάποτε κάπου διάβασα πως όλα αυτά είναι στα πλαίσια …διακρατικών συμφωνιών –πιέσεων θάλεγα- από την Αγγλία και Αμερική για να …εισπράττουν τις δικές μας φιλοδοξίες για απόκτηση πτυχίων. Και οι δικές μας κυβερνήσεις δεχόντουσαν πρόθυμα αυτές τις πιέσεις και συναινούσαν στο …έγκλημα. Πότε επιτέλους θα αρχίσουμε να ξυπνάμε; Πότε θα βρεθεί ΕΝΑΣ (1) υπουργός ή έστω ΕΝΑΣ (1) βουλευτής να προτείνει κάποια αυτονόητα: στο ΑΣΕΠ να προσμετράται ΜΟΝΟ το ελληνικό κρατικό πιστοποιητικό γλωσσομάθειας, το ελληνικό κρατικό πτυχίο πιστοποίησης ηλεκτρονικού υπολογιστή και τόσα άλλα ελληνικά πιστοποιητικά. Γιατί τ’ αφήνουμε όλα να τρέχουν …χύμα και μετά προσπαθούμε να τα συμμαζέψουμε; 'Ελεος πια!

Τετάρτη 16 Απριλίου 2008

Επιμόρφωση και ...επικοινωνιακή πολιτική


Με την Φ15/1714/14-3-08 εγκύκλιο του το ΥΠΕΠΘ καλεί σε «Δημόσια Διαβούλευση» τους συλλόγους καθηγητών για να καταθέσουν τις προτάσεις τους για το θέμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών.
Η ΟΛΜΕ θεωρεί υποκριτική τη …διαβούλευση αυτή (δείτε ΕΔΩ) τη στιγμή που ο κλάδος έχει εδώ και πολλά χρόνια επεξεργαστεί με συλλογικές διαδικασίες (ημερίδες, Γ.Σ. των ΕΛΜΕ, συνέδρια), πλήρεις και αναλυτικές προτάσεις για την επιμόρφωση και την αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, που κωδικοποιήθηκαν στην τελική απόφαση του 13ου τακτικού συνεδρίου της ( Ιούλιος 2007) και έχει αποστείλει στο ΥΠΕΠΘ (δείτε ΕΔΩ).
Αναρωτιέμαι κι εγώ με τη σειρά μου, αφού υπάρχουν οι προτάσεις τι εξυπηρετεί κι άλλη …διαβούλευση και σε τι αποσκοπεί αυτή η κίνηση. Και επειδή οι καιροί είναι πονηροί, μάλλον εντάσσεται στα πλαίσια της επικοινωνιακής πολιτικής σχετικά με …διαλόγους και …μεταρρυθμίσεις (νομίζω έχω ξαναγράψει πως τη μόνη …μεταρρύθμιση που είδα στα λύκεια είναι η μετονομασία τους –από ενιαία σε γενικά-, η μείωση των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων στη Γ’ τάξη –από εννιά σε έξι-, και η …οριοθέτηση βάσης εισαγωγής για τις σχολές –στο δέκα -10).
Διερωτώμαι, αν τελικά η επιμόρφωσή μου θα συνεισφέρει σε κάτι στο ήδη απαξιωμένο δημόσιο σχολείο. Δηλαδή αν γίνω καλύτερος και επιστημονικά πιο καταρτισμένος δάσκαλος, αν μάθω μοντέρνους τρόπους μεταδοτικότητας των γνώσεων που θα φέρω, αν χρησιμοποιώ νέες μεθόδους και τις νέες τεχνολογίες στο μάθημά μου, αν εκπαιδευτώ να επεξεργάζομαι καλύτερα τις σχολικές …κρίσεις, αν και χίλια δύο αν… τότε θα αναβαθμιστεί ο ρόλος μου και δια μέσω αυτού θα αναβαθμιστεί και ο ρόλος του δημόσιου σχολείου; Αυταπάτη, ουτοπία. Θεωρώ πως το δημόσιο σχολείο το υποβαθμίζει καθημερινά η ίδια η ηγεσία του (στο μεγαλύτερο ποσοστό), εμείς οι …λειτουργοί του (σε μικρότερο) και οι γονείς-κηδεμόνες-μαθητές –δηλαδή η κοινωνία ολόκληρη- (σε ακόμη μικρότερο ποσοστό).
Οι λόγοι της υποβάθμισής του από τους τρεις αυτούς παράγοντες πιστεύω πως έχουν αναλυθεί ευρέως. Γι αυτό θα μείνω στην πρόταση για διαβούλευση. Πιστεύω πως κρύβεται κάτι πιο πονηρό πίσω από την πρόταση αυτή. Δεν πιστεύω πως οι προτάσεις που θα κατατεθούν θα ληφθούν υπόψη. Διαφορετικά θα μπορούσε το Υπουργείο να πάρει τις έτοιμες προτάσεις που του κοινοποιήθηκαν από την ΟΛΜΕ και να μπει η διαδικασία υλοποίησής τους σε εφαρμογή. Εξάλλου μας έχουν δείξει οι κυβερνώντες πως προσχηματικοί είναι οι διάφοροι «διάλογοι» διότι οι αποφάσεις προϋπάρχουν και απλώς θέλουν ένα μανδύα επένδυσης, επαναλαμβάνω για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους (ίδε ασφαλιστικό). Βλέπω πίσω από αυτή τη διαδικασία μια προσπάθεια ανατροπής του εργασιακού χρόνου των καθηγητών.
Και εξηγούμαι: το σχολικό έτος για τους καθηγητές να αρχίζει 16 Αυγούστου, για παράδειγμα, με το πρόσχημα της επιμόρφωσής τους για τη νέα σχολική χρονιά. ‘Η να αξιοποιούνται οι διακοπές των Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα, πάλι με το ίδιο πρόσχημα· αυτό της επιμόρφωσης (ενώ εξ όσον γνωρίζω, τα ελληνικά σχολεία μένουν κλειστά λόγω διακοπών, όσο και τα αντίστοιχα των χωρών της Ε.Ε. Δεν είναι δηλαδή …προνόμιο των ελλήνων δασκάλων γενικότερα· είναι η φύση της δουλειάς).
Μπορώ να σκεφτώ και κάτι πιο πονηρό. Ήδη κάποια «Ιδρύματα» ετοιμάζονται να μπουν –ή για να ακριβολογώ, έχουν μπει ήδη- βαθειά στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι για να …απορροφήσουν τα χρήματα από το Δ’ ΚΠΣ. Αλλά γι αυτά τα «ιδρύματα» και την …Πρωτοβουλία τους, θα επανέλθω σε άλλη ανάρτηση.
Οι καιροί ή είναι πονηροί ή εγώ είμαι πονηρός και καχύποπτος. Ο καιρός θα δείξει!

Τρίτη 15 Απριλίου 2008

Συστήματα πρόσβασης στα πανεπιστήμια

Εισαγωγή φοιτητών στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια: Τι ισχύει στις ευρωπαϊκές χώρες; Ποιος καθορίζει τον αριθμό των εισακτέων και ποιος τα κριτήρια επιλογής των φοιτητών; Τα πιο κάτω στοιχεία για τα συστήματα πρόσβασης στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, είναι από έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Ελλάδας, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή», την οποίαν αντιγράφω χωρίς προσωπικά σχόλια.
Όπως φαίνεται, σε αρκετά κράτη, τα ιδρύματα έχουν τον κύριο ρόλο τόσο για τον αριθμό των φοιτητών όσο και στον τρόπο επιλογής τους. Βέβαια, για όλους τους υποψηφίους, φαίνεται να ισχύει η ίδια διαδικασία.

Τρίτη 8 Απριλίου 2008

Σεμινάριο Εκπαίδευσης και τί άλλο...

«Οι Σχολικοί Σύμβουλοι Β/θμιας Εκπ/σης ν. Λάρισας οργανώνουν (17.00-20.20) στο Αμφιθέατρο του 6ου Γ/σιου-Λυκείου με ομιλητές τους κκ. …. Θα δοθούν βεβαιώσεις υπογεγραμμένες από τον Περιφε­ρειακό Δ/ντή Εκπ/σης Θεσσαλίας, σε όσους από τους συμμετέχοντες εκφράσουν την επιθυμία να λάβουν σχετική βεβαίωση παρακολούθησης».

Ε, αυτό κι αν είναι κίνητρο. Βεβαιώσεις Παρακολούθησης. Συνοδευόμενες, ελπίζω, με ποπκορν και αναψυκτικό, ζέστη που κάνει σήμερα. Έτσι γίνεται και με τις σύγχρονες εταιρείες (όπως μου λέει και ο γιος μου που εργάζεται σε μία απ’ αυτές) που διαθέτουν και κάποιο image. Μόνο που αυτές διοργανώνουν τις ημερίδες και τα συνέδρια τους σε ξενοδοχεία (Ιμπέριαλ –ή μήπως Ιμπίριαλ- και βάλε) ή και στο εξωτερικό. Ενώ εμείς ξεμείναμε στο κατά τα άλλα φιλόξενο Αμφιθέατρο του 6ου.
Δε θυμάμαι πότε ανέλαβαν καθήκοντα οι κ.κ. Σχολικοί Σύμβουλοι Εκπαίδευσης, αλλά εγώ και το σχολείο στο οποίο υπηρετώ, έχουμε να δούμε Σύμβουλο σε θέματα Φυσικών από πέρσι –ή πρόπερσι. Το πρόγραμμα του σεμιναρίου (ΕΔΩ), ενδιαφέρον μου ακούγεται. Θα πάω λοιπόν στο σεμινάριο και θα ρωτώ «ποιος είναι ο Σύμβουλος επί των Φυσικών;».
Μόλις τώρα γύρισα, από το σεμινάριο. Ναι, την κοπάνησα στο …διάλειμμα. Βρήκα τα πράγματα ανούσια. Ο κόσμος λιγοστός, αφού τα θέματα δεν ήταν εξειδικευμένα ανά ειδικότητες, παρόλο που ο κλάδος (ΟΛΜΕ) έχει σαν πάγιο αίτημά του την επιμόρφωσή μας (ΕΔΩ). Στις δύο εισηγήσεις που παρακολούθησα υπερίσχυσαν οι γενικότητες, ξέρετε: σκοπός, στόχος, τι, σε ποιόν, πώς ΤΠΕ, εποπτικά μέσα, οπτική πληροφόρηση κ.ά. Και στις δύο οι εισηγητές χρησιμοποίησαν τον ΗΥ και το PowerPoint (αλίμονο αν δεν…). Ενδιαφέρουσα η 2η εισήγηση καθότι χρησιμοποιήθηκαν και προσομοιώσεις. Φυσικά όλων αυτών προηγήθηκαν οι …χαιρετισμοί, όπου οι …χαιρετώντας αναφέρθηκαν κυρίως σ’ ένα θέμα: ότι κάτι τρέχει στην εκπ/ση και ειδικότερα στην επιμόρφωσή μας. Εγώ ζω σε άλλον πλανήτη; Τη μόνη μεταρρύθμιση που είδα και ζω στο Λύκειο –και δεν πολιτικολογώ- είναι η μετονομασία του σε Γενικό, η εισαγωγική βάση του …δέκα (θυμίζω πως η προαγωγική είναι το 9,5) και η μείωση των εξεταζόμενων μαθημάτων σε 6 (δηλ. 2 στις 3 αφορούν τις …εισαγωγικές εξετάσεις).
Ένα πράγμα δεν κατανοούν οι σχολικοί σύμβουλοι (ή για να είμαι ακριβοδίκαιος, μπορεί να κατανοούν αλλά δεν μπορούν να πείσουν το ΠΙ και να το επιβάλουν):
πως
  • αν δεν μειωθεί η διδασκόμενη ύλη (ΕΔΩ),
  • αν δεν …απεξαρτητοποιηθεί το λύκειο από τις εισαγωγικές εξετάσεις,
  • αν δεν …διυλιστούν οι μαθητές από το δημοτικό στο γυμνάσιο και από κει στο γενικό λύκειο (να δείξουμε επιτέλους το δρόμο των τεχνικών λυκείων σε αρκετά παιδιά με ανάλογες ικανότητες),
  • αν δεν μειωθεί ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα (1),
  • αν δεν στελεχωθούν τα σχολεία με το ανάλογο και εξειδικευμένο διδακτικό προσωπικό
  • αν, αν, αν…. δεν γίνεται ΤΙΠΟΤΕ.

(1). Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω τη λογική που λέει, τόσοι συνολικά οι μαθητές στα λύκεια της χώρας, τόσοι οι καθηγητές που υπηρετούν σ’ αυτά, άρα η αναλογία μαθητών/καθηγητών είναι π.χ. 8,8, το 2003. Ποιο …κουφό δεν έχω …ξανακούσει. Στο σχολείο που υπηρετώ υπάρχουν τμήματα γενικής παιδείας με 28 μαθητές στη Β και 26 στη Γ. Πού είναι οι …8,8 μαθητές;.

ΥΓ.1. Εκτός από τη σχετική βεβαίωση, θα έχει και κάποιου άλλου είδους bonus (πχ μισό μόριο), ή να αρκεστώ με τη βεβαίωση;
ΥΓ.2. Πήρα απάντηση. Μόνο βεβαίωση. 'Ετσι δε δήλωσα σχετική επιθυμία, προς έκπληξη της γραμματείας.

Πέμπτη 3 Απριλίου 2008

Το σχολείο ..."Ο τεκές" (*)

Μόλις μπουκάρω στον τεκέ
τον αργιλέ τσακώνω
και μες στα φυλλοκάρδια μου
τραβώ τον ξελιγώνω.

Από τον Τεκέ, του Τζίμη Πανούση
Αφορμή γι αυτή μου την ανάρτηση μου έδωσε μία εκδήλωση που έγινε την Τρίτη 1η Απριλίου 2008 στην Αθήνα, παρουσία εκλεκτών προσκεκλημένων, όπως του Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρόεδρου της Βουλής, του υπουργού Υγείας, του Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας, προσωπικοτήτων του ακαδημαϊκού, πολιτικού, επιστημονικού και κυρίως ιατρικού κόσμου και του Ιδρύματος ΘΩΡΑΞ, κατά του καπνίσματος και με βασικό σύνθημα «Κοντά στα παιδιά και τους εφήβους». Ο καθηγητής της Ιατρικής, σταυροφόρος της αντι-καπνιστικής εκστρατείας κ. Χάρης Ρούσσος, έχοντας την παρότρυνση από τον αείμνηστο Σταμάτη Μαντζαβίνο, πρόεδρο του Ιδρύματος Μποδοσάκη και μανιώδη καπνιστή, «να κάνουμε κάτι δραστικό. Όχι άλλες έρευνες και μελέτες. Να στραφούμε στην πρόληψη, να χτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του, πριν η συνήθεια του καπνίσματος γίνει έξις, οπότε είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγείς από την εξάρτηση», αποφάσισαν «να εστιάσουμε την προσοχή μας στα παιδιά και τους εφήβους, να μιλήσουμε όμως στη γλώσσα τους, για να καταλάβουν σε τι ρίσκο βάζουν την υγεία τους, μόνο και μόνο μιμούμενοι άλλους γύρω τους». Γιατί –όπως εξήγησε, «δεν υπάρχει καμιά βιολογική ανάγκη που κάνει ένα παιδί ή έναν ενήλικα να στραφεί στο κάπνισμα. Κάνει όποιος ανάβει τσιγάρο, ό,τι κάνουν άλλοι στο γραφείο, στην ταβέρνα, στο σπίτι, ακόμη και όταν υπάρχουν στο περιβάλλον μικρά παιδιά και βρέφη. Η φωτογραφία της νεαρής μέλλουσας μητέρας που με το ένα χέρι χαϊδεύει την κοιλιά της και με το άλλο κρατά το αναμμένο τσιγάρο, ήταν σωστός καταπέλτης! Περνούσε το μήνυμα της βλάβης που παθαίνουν, χωρίς να είναι οι ίδιοι καπνιστές, αυτοί που είναι διαρκώς εκτεθειμένοι σε χώρο θεριακλήδων καπνιζόντων. Παραδείγματα, το αεροδρόμιο-καπνοδρόμιο, που επειδή στο αεροπλάνο δεν επιτρέπεται πλέον το κάπνισμα, καπνίζουν μετά μανίας πριν επιβιβαστούν και μόλις κατεβούν, με αποτέλεσμα να μοιάζει με... τεκέ ο χώρος των αφίξεων - αναχωρήσεων. ‘Στον άλλο κόσμο που θα πας’ την πόρτα την άνοιξες μόνος σου, εάν καπνίζεις από παιδί» – προειδοποίησε ο καθηγητής κ. Χάρης Ρούσσος.
«Πρέπει κάποτε να φανούμε Ευρωπαίοι», είπε ο καθ. κ. Ρούσσος. «Ας αρχίσουμε από τα παιδιά και τους εφήβους, ας τους πούμε πως το τσιγάρο δεν είναι in, είναι out
Περισσότερα γι αυτή την εκδήλωση θα βρείτε ΕΔΩ!

Έτσι κάθισα και έψαξα τι ισχύει για το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους κλπ και κυρίως τι ισχύει για τα σχολεία και τι ακριβώς συμβαίνει σ’ αυτά.
Αριθ.ΥΙ/Γ.Π./οικ.76017/29.7.2002, ΦΕΚ 1001/ τ.Β΄/1.8.2002
Απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, μεταφορικά μέσα και μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας

Ι. Απαγορεύουμε το κάπνισμα στους παρακάτω αναφερόμενους χώρους.
α. Σε όλα τα κτίρια όπου στεγάζονται Γραφεία Δημοσίων Υπηρεσιών, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που εποπτεύονται …..
β. Σε όλες τις μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας…
δ. Στα νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδότοπους.
Στα κτίρια των Δημοσίων Υπηρεσιών, …ορίζονται ειδικοί χώροι (καπνιστήρια), στους οποίους θα υπάρχει ισχυρή εγκατάσταση συστήματος εξαερισμού για τους εργαζόμενους καπνιστές.
Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα σχολεία, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και για τα Φροντιστήρια, μόνο για το προσωπικό που επιθυμεί να καπνίσει...
Οι χώροι θα οριστούν από τους διευθυντές - προϊστάμενους των αρμοδίων φορέων ανάλογα με τις ανάγκες τους, με σκοπό να μην παρεμποδίζεται η ουσιαστική λειτουργία της υπηρεσίας.
Στα σχολεία στάλθηκε η παρακάτω εγκύκλιος:

Εγκύκλιος Γ2/89/09-01-1990 ΥΠ.Ε.Π.Θ
Μαθητές και κάπνισμα

Έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. Η Πολιτεία και τα όργανά της οφείλουν να λάβουν μέτρα ώστε ν` αποθαρρύνουν την κοινωνική αποδοχή και την εξάπλωση της συνήθειας αυτής. Πρόσφατες μελέτες στην Ελλάδα έδειξαν ότι ένα υψηλό ποσοστό μαθητών του Γυμνασίου και του Λυκείου καπνίζουν συστηματικά. Το κάπνισμα είναι βέβαια ένα κοινωνικό φαινόμενο, που δεν περιορίζεται στα σχολεία ή στις νεανικές ηλικίες και δεν αντιμετωπίζεται μόνο με απαγορεύσεις και απειλές κυρώσεων. Ούτε όμως μια αμήχανη και μη ομολογημένη ανοχή αποτελεί λύση. Τα σχολεία έχουν την υποχρέωση να μην επιτρέψουν τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ενθαρρύνει την εξάπλωση του καπνίσματος. Η κύρια ευθύνη ανήκει κατ` ανάγκην στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τόσο στους διευθυντές των σχολείων όσο και σε όλους τους διδάσκοντες και είναι μέρος της όλης παιδαγωγικής λειτουργίας.
Μέσα σ` αυτό το πλαίσιο και με στόχο τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα αποθαρρύνει το κάπνισμα και θα μειώσει την κοινωνική αποδοχή του, ορισμένα μέτρα είναι απαραίτητα:
1. Κατά πρώτο λόγο, απαιτείται ενημέρωση των μαθητών, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος και τις δυνατότητες ν` αποφύγουν τη συνήθεια. Το Υπουργείο σε συνεργασία και με άλλους φορείς, θα στείλει σχετικό υλικό στα σχολεία και θα οργανώσει διαλέξεις και παρουσιάσεις για το όλο θέμα.
2. Οι εκπαιδευτικοί αποτελούν πρότυπα για τους μαθητές, που δέχονται από αυτούς έμμεσα και άμεσα μηνύματα για το τι είναι κοινωνικά αποδεκτό και επιθυμητό. Πρέπει λοιπόν ν` αποφεύγουν, κατά το δυνατόν, να καπνίζουν δημόσια στους χώρους του σχολείου, γιατί έτσι το παράδειγμά τους αναιρεί όσα μπορούν να ειπούν στους μαθητές.
Σύμφωνα και με την εγκύκλιο ΥΠΕΠΘ Γ/4895/23-12-1980 δεν επιτρέπεται να καπνίζουν οι εκπαιδευτικοί στις αίθουσες διδασκαλίας κατά την ώρα του μαθήματος.
3. Δεν επιτρέπεται στους μαθητές, τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, να καπνίζουν στους χώρους του σχολείου. Το κάπνισμα δεν πρέπει όμως ν` αντιμετωπίζεται ως πειθαρχικό παράπτωμα. Στους μαθητές που τυχόν καπνίζουν θα πρέπει να γίνονται συστάσεις και να εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να καπνίζουν. Το πρόβλημα αναμφισβήτητα είναι δυσκολότερο στο Λύκειο και η ευθύνη των εκπαιδευτικών είναι ακόμη βαρύτερη εκεί. Οι σύλλογοι των διδασκόντων σε κάθε μονάδα και ο κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα ανάλογα με τις ιδιομορφίες και ανάγκες κάθε μονάδας.
Παρακαλούμε η παρούσα εγκύκλιος να κοινοποιηθεί σε όλα τα Σχολεία αρμοδιότητάς σας.


Μ' αυτά που βλέπει κανείς καθημερινά στα σχολεία αναρωτιέται, απαγορεύεται τελικά το κάπνισμα στα σχολεία; Ναι μεν αλλά. Απαγορεύεται για τους μαθητές, όχι όμως στους εργαζόμενους σ’ αυτά. Κι επειδή «Το κάπνισμα δεν πρέπει όμως ν` αντιμετωπίζεται ως πειθαρχικό παράπτωμα…» (άρα δεν προβλέπεται πειθαρχική ποινή, αποβολή κλπ) οι περισσότεροι μαθητές καπνίζουν στις τουαλέτες ή έξω στο προαύλιο χώρο όχι σε …κοινή θέα, σε γωνίες, στο πίσω μέρος. Σε ορισμένα σχολεία ακούστηκαν και προτάσεις διδασκόντων για δημιουργία "ειδικών χώρων" για τους καπνιστές, όπως ένας υπαίθριος διάδρομος στα πλάγια του σχολείου, ή στα υπαίθρια σκαλιά που οδηγούσαν στο πίσω προαύλιο, στην …άκρη του σχολείου εκεί που οι καθηγητές ενώ θα τους βλέπουν δεν θα κάνουν τίποτα. Τώρα που το σκέφτομαι είναι πραγματικά τραγικό. Δεν θα είναι κάποιος άγραφος νόμος να καπνίζουν τα παιδιά εκεί, θα υπάρχει …εντολή του διευθυντή.
Υποστηρίζουν κάποιοι πως αν απαγορευόταν το κάπνισμα (το οποίο σημειωτέον δεν επιτρέπεται, απλά γίνονται στραβά μάτια) το πιο πιθανό είναι να αυξανόταν η παραμονή στις τουαλέτες ή σε άλλους απομονωμένους χώρους, οι κοπάνες και το ποσοστό των μαθητών καπνιστών αφού το παράνομο, ως γνωστόν, εξιτάρει.
Απαγορεύεται μεν, «επιτρέπεται» δε, αφού και «ειδικοί χώροι» δημιουργούνται και «στραβά μάτια» γίνονται. Μια ερμαφρόδιτη κατάσταση. Οι μαθητές «επικαλούνται» το μη πειθαρχικόν του παραπτώματος, οι καθηγητές το ίδιο, οι γονείς είτε αγνοούν είτε δεν μπορούν να αντιδράσουν και η -τραγική για τη υγεία των μαθητών- κατάσταση συνεχίζεται. Και γίνεται τραγικότερος ο ...χειμώνας, όταν αναγκάζονται οι καπνιστές να συνωστίζονται στις τουαλέτες και να τις μετατρέπουν σε μικρό σαλονάκι-καπνιστήριο. Εκεί που θα δει κανείς παιδιά να κάθονται κάτω, να πίνουν το αναψυκτικό τους, να τρώνε την τυρόπιτά τους, να συζητούν με τις παρέες τους. Και μέσα σ’ αυτούς να υπάρχουν και οι μη καπνιστές που απλά κάνουν παρέα με τους καπνιστές φίλους τους και οι άλλοι που θέλουν να κάνουν χρήση της τουαλέτας και τελικά να μην μπορούν. Ενας σχολικός "τεκές"; Με αποτέλεσμα, μαθητές και κυρίως μαθήτριες να αναγκάζονται να παίρνουν άδεια για να πάνε σπίτια τους, για τα γυναικολογικά τους προβλήματα ή και για απλή χρήση τουαλέτας.
Ενδεχομένως να έχετε ζήσει και χειρότερες καταστάσεις απ΄ αυτές που περιγράφω. Και όλ’ αυτά διότι στο Υπουργείο δεν έχουν το θάρρος να ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΟΥΝ το κάπνισμα στο σχολείο, για ΟΛΟΥΣ. Γιατί το «…να γίνονται συστάσεις και να εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να καπνίζουν…» σε μαθητές καπνιστές από καθηγητές καπνιστές, ε δεν είναι και ότι παιδαγωγικότερο. Υπάρχουν φυσικά και εφαρμόζονται προγράμματα Αγωγής Υγείας με θέμα την αντικαπνιστική εκστρατεία στα σχολεία, θα μοιραστεί και ειδικό cd-dvd, όπως ανακοινώθηκε και στην εκδήλωση, αλλά όπως αποδεικνύει η ελληνική πραγματικότητα, αυτά ΔΕΝ ΑΡΚΟΥΝ. Θα μου πείτε, εφαρμόστηκαν αλλού, σε όσους χώρους απαγορεύει η Υγειονομική Διάταξη; Όχι. Πουθενά, ή σχεδόν πουθενά. Γιατί όμως σε άλλες χώρες της Ε.Ε. εφαρμόζονται και ΙΣΧΥΟΥΝ; Τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παροτρύνονται να ενισχύσουν τα μέτρα για τη μετατροπή της Ευρώπης σε αντικαπνιστική ήπειρο. Ο αρμόδιος Επίτροπος για θέματα Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών, ξεκίνησε δημόσια συζήτηση στις Βρυξέλλες, προκειμένου να προωθήσει την απαγόρευση του τσιγάρου στους δημόσιους χώρους. Πρόσφατα στη Γαλλία ίσχυσε η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Εκεί γιατί ισχύουν και εφαρμόζονται κι εδώ όχι; Και να σκεφτείτε πως τα νούμερα είναι τραγικά.
(*) Τεκές = τουρκική λέξη που σημαίνει ιερή μονή και χρησιμοποιόταν για να δειχτεί ο χώρος όπου ο κόσμος μαζευόταν για να καπνίσει χασίσι
Πηγές: ΕΔΩ!, ΕΚΕΙ!!, ΑΛΛΟΥ!!!
ΥΓ. Παγκόσμια Ημέρα Υγείας η χθεσινή (7 Απριλίου), με τους αρμόδιους επιστήμονες να μας ανακοινώνουν ότι μέχρι το 2025, θα έχουν πεθάνει από το κάπνισμα 100 εκατομμύρια καπνιστές! Το ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ;